Король казахского вальса

Выдающийся композитор, исполнитель народных песен, поэт, заслуженный деятель культуры Казахстана, один из основоположников современной казахской эстрады, лауреат государственных премий и наград. Родился в Кызылкумском районе Южно-Казахстанской области.

Песни Шамши Калдаякова отличаются удивительной мелодичностью, звонким звучанием и завораживающей лиричностью. Его творческие заслуги состоят в том, что он смог связать мелодию казахстанских эстрадных песен с национальным колоритом. Именно это сказочное сочетание традиции прошлого и реальных запросов современности и обеспечило грандиозную популярность творениям Шамши Калдаякова. Особенно сильно его песнями была увлечена молодежь 60-х и 70-х гг., которая охотно прислушивалась к музыке как зарубежных композиторов и исполнителей, например, "Битлз", так и наших казахстанских композиторов, среди которых Калдаяков занимал ведущее положение.

Песни и мелодии, созданные им, притягивали не только молодежь, но и людей разных поколений, разных профессий, а иногда и разных национальностей. Возможно потому, что они излучали: для кого-то - жизнерадостность и уверенность в завтрашнем дне, для кого-то - покой и беззаботность, а для кого-то - просто легкую грусть. Особенно популярна была его песня "Мой Казахстан", которая всколыхнула всех патриотической нотой.

Благодаря его беззаветному труду и профессионализму в Казахстане начала формироваться своя национальная эстрада, а в ней - его собственная школа, которая существует и ныне. Шамши Калдаяков - композитор и прошлого, и настоящего, и будущего.

 

Шәмші Қалдаяқов әндері

АНА ТУРАЛЫ ЖЫР

Сөзі Ғафу Қайырбековтікі

shamshianaturalijir.mp3

Әлемнің жарығын,
Сыйладың сен маған.
Даланың әр гүлін,
Жинадың сен маған.
Сен бердің құстардың,
Қанатын самғаған.
Балалық құштарым,
Өзіңе  арнаған.
 
Қайырмасы:
Әлдилеп аялап,
Өсірген жемісің.
Самал жел, сая бақ,
Құшағың мен үшін.
Есейіп кетсем де,
Мен саған сәбимін.
Көңіліңді көктемдей,
Көзіңнен танимын.
 
Өтеуге борышым,
Анашым, жан сырым.
Іздедім сен үшін,
Әлемнің асылын.
Әлемнің байлығын,
Сыйлар ем, кеш мені.
Сыйлар ем ай, күнін,
Қолыма түспеді.
 
Қайырмасы.
 
Ете гөр қанағат,
Әзірге берерім –
Балалық махаббат.
Балалық жүрегім.
Бол риза, анашым,
Қолдағы осы бар.
Өзіңе арнаған,
Әнімді қосып ал.
 Қайырмасы.

 

 

 

 

 

ҚАЙДАСЫҢ?

Сөзі Н.Әлімқұловтікі

kaidasinshaken.mp3

Сол бір кез есімде
Жағасы бұлақтың.
Айлы жаз кешінде
Сырласқан ұзақ түн.
Сүйкімді бейнеңді
Жүректе сақтадым.
Арманым, сол жерден
Сен едің тапқаным.
 
Тағы да сол жерге
Оралдым қайтадан.
Әлі тұр гүлдер де,
Самал жел шайқаған.
Қол бұлғап жырақта
Тау да тұр аңсаған.  
Сен жоқсың бірақ та
Қайдасың, қалқажан?!
 
Көруге жаралған
Сен бейне айнасың.
Өзіңсіз таба алман
Сағыныш айласын.
Көрінші, көңілге
Қуаныш жайласын.
Аңсадым жүзіңді
Қалқатай, қайдасың?!
 
 

 

 

 

 

 

ҚАЙЫҚТА

Сөзі  Н. Әлімқұловтікі

shamshikaikta.mp3

Болсақтағы жаңа таныс,
Жүзсек те алғаш қайықта.
Ұшқыр қиял кетті-ау алыс,
Бұйырмашы айыпқа.
Самал болар толғандырған,
Айдын шалқар көл бетін.
Сәулем, мені ойландырған
Сенің жарқын келбетің.
 
Көлдің жүзін нұрландырып,
Тұр ма сенің дидарың?
Сол бейнеңді тұрған күліп,
Су бетіне қимадым.
Ескегіңді берші маған,
Мен есейін, сен еспе.
Су күлкісі сылдырлаған
Сенің күлкің емес пе?
 
Ашылғандай айдын көлде
Үлкен өмір есігі.
Су бетінде қайық, бейне –
Махаббаттың бесігі.
Жылжы, қайық, осы көлде,
Жыр толтыршы жаныма.
Махаббаттың бесігінде,
Тербелейік тағы да.
 
 

 

 

 

 

БӘРІНЕН ДЕ СЕН СҰЛУ

Сөзі Мақсұтбек Майшекиндікі

shamshibarinendesensulu.mp3

Жаз күнінде жайнаған
Масатыдай жер сұлу.
Аққу, қаздар тойлаған
Айдын шалқар көл сұлу.
 
Қайырмасы:
Өзгеден де ең сұлу,
Өмірлік дос тең сұлу.
Өзім сүйіп ұнатқан
Бәрінен де сен сұлу.
 
Нұрын төккен қырмызы
Аспандағы күн сұлу.
Жымың қаққан жұлдызы
Айлы кеште түн сұлу.
 
Қайырмасы.
 
Тәрбиелі, тамаша
Бал мінезді жар сұлу.
Таңданарлық қараса
Талай абзал бар сұлу.
 
Қайырмасы.
 

 

 

 

 

 

КЕШІКПЕЙ КЕЛЕМ ДЕП ЕҢ

Сөзі  М. Шахановтікі

shamshikeshikpeikelem.mp3

Аңсаған бақытым сияқтанып,
Ай туып келеді қияқтанып.
Жол жаққа қараймын,
Сен жоқсың, арайлым
Кешікпей келем деп ең,
Мен тұрмын елеңдеумен.
 
Қайтемін кінәлап бұған сені,
Сағатың алдаған шығар сені.
Нұр ойнап көзіңде,
Уәделі кезіңде
Кешікпей келем деп ең,
Мен тұрмын елеңдеумен.
 
Көшеде сырласып , шалқып басып,
Құрбылар барады қолтықтасып.
Тағатым таусылды,
Аңсадым даусыңды.
Кешікпей келем деп ең,
Мен тұрмын елеңдеумен.
 
 

 

 

 

АҚ БАНТИК

Сөзі  М. Шахановтікі

shamshiakbantik.mp3

Балауса қыз едің бір кезде
Шашыңа ақ бантик байлаған.
Өзгеріп кетіпсің бұл күнде
Көркіңе көз тастап ойланам.
                                         
Қайырмасы

Нұрлы бейнең қандай жарқын!
Арманысың қандай жанның?
Шынарым-ай,
Сен – мөлдірсің, еркем,
Тау бұлағындай.
 
Жол жатыр шақырып алдыңда,
Өмір тұр ұсынып шаттығын.
Білмеймін бойжетіп қалдың ба?
Шашыңда ақ бантик жоқ бүгін.
 
Қайырмасы
 
Жылдардың еркіне бағындың,
Жылдарға қол создың, жан құрбым.
Белгісін балалық шағыңның,
Айтшы, сен қай жерде қалдырдың?
 
Қайырмасы
 

 

 

 

ҚУАНЫШ ВАЛЬСІ

Сөзі  М. Шахановтікі

shamshikuanishvalsi.mp3

Жадырап жанымыз,
Жарасып әніміз,
Болашақ бүгіннен басталғандай.
Нұр құйып көңілге,
Жол сілтеп өмірге,
Арман тұр асқақтап асқар таудай.
 
Қайырмасы:
А-а-ай, а-а-ай,
Қуаныш көрем көзіңнен,
Өзіңмен, жан құрбым,
Қосылды тағдырым,
Қосылған қос өзен секілденіп.
 
Өзің боп өлеңім
Шаттыққа бөлендім,
Сәулешім, сенімен танысқалы.
Теңізге телегей
Жол тартқан кемедей,
Бойдақтық бізден де алыстады.
 
Қайырмасы.
 
Достарсыз бұл күнде
Күн кешу мүмкін бе,
Досымыз көбейсін, келе берсін.
Жайнай бер, жасқанбай,
Мөлдір боп аспандай,
Кірлетпе көңілдің терезесін.
 
Қайырмасы.
 

 

 

 

 

ҚЫЗ САҒЫНЫШЫ

Сөзі Тұманбай Молдағалиевтікі
 

Шыға келсең алдымнан күліп тағы,
Атпас па еді жадырап үміт таңы.
Тамылжыған сыры мол айлы түнді
Сүйген жүрек қалайша ұмытады,
Сүйген жар.
 
Қайырмасы:
Сыбырлайды жасыл бақ,
Жоқсың бірақ, қасымда,
Сағындым жайдары күлкіңді,
Сағындым, сүйген жар, сол түнді.
 
Алыстасың, аяулы аңсағаным,
Сағыныштан жабырқап ән саламын.
Көңілімнің күні боп келсең, сәулем,
Көктемнің гүлі боп қарсы аламын,
Сүйген жар.
 
Қайырмасы.
 
 

 

 

 

БАҚЫТ ҚҰШАҒЫНДА

Сөзі  Т. Молдағалиевтікі

shamshibakytkushaginda.mp3

Көзіңнен бір ұшқын
Ұшты ма білмедім?!
Әйтеуір нұр құштым,
Әйтеуір гүлдедім.
Көктемнің бұлбұлы
Кеудеме қонады.
Құшаққа қыр гүлі
Толғандай болады.
 
Қайырмасы.
Кел билейік, кетпе менің қасымнан,
Қызғалдағым, таң нұрымен ашылған.
Сезім, шіркін, ақ жаңбырға ұқсайды,
Алматыда жаңа жауып, жаңа жауып басылған.
 
Әнбісің төгілген,
Жырмысың армандай.
Бір бақыт көрінген
Жақындап қалғандай.
Жанарың ұшқыны
Жүректе жанады.
Қолыңның ыстығы
Қолымда қалады.
 
Қайырмасы.
 
Күнәсіз шуақпын
Жаныңа үңілген.
Мен бүгін бұлақпын
Ілгері жүгірген.
Сүйемін мен күнді
Көңілді, жалынды.
Сен биле еркімді,
Әлдиле жанымды.
 
Қайырмасы.
 
 
 

 

 

ӘНІМ СЕН ЕДІҢ

Сөзі  Т. Молдағалиевтікі
 

shamshianimsenedin.mp3

Құрбым, жан құрбым, бала кезімнен
Бақыт көріп ем қара көзіңнен.
Кеттің ұмытып, мәңгі ұмыттың,
Жібін үздің ғой нәзік үміттің.
 
Тұрып қасыңда көрдім көктемді,
Сонау күндерден бүгін жоқ белгі.
Шамын басқа үйдің жақтың, аяулым,
Сендей бақытты қайдан табамын.
 
Әнім сен едің кешке салатын,
Содан жас жаным бақыт табатын.
Тағы келді ғой құстар ән салып,
Тұрмын оларды жалғыз қарсы алып.
 
Бақтар гүлдеді біздің қырдағы,
Жаңбыр жауды да, көктем жырлады.
Сенсіз атты таң, сенсіз батты күн,
Мәңгі ұмыттың мені, шаттығым.
 
 
 

 

 

 

САҒЫНЫШЫМ МЕНІҢ

Сөзі Сабырхан Асановтікі

Сен жанымда жүрсең,
Сен жадырап күлсең,
Бақыттымын мәңгі, асыл арманым.
Жаутаңдаған көзде,
Сәуле ойнаған кезде,
Шаттығымды елден жасыра алмадым.
 
Қайырмасы:
Желбіреген гүлдей,
Жеке шыққан күндей,
Сағынышым, жайнап тұршы алдымда.
Тауды бұлт асып,
Жерге жұпар шашып,
Бал бұлақтар тасып,
Жатқан кезде
Қырқасынан қырдың,
Арасынан нұрдың,
Еркетайым, сені көріп қалдым ба?!
 
Құшағыма кіріп,
Күле қарап тұрып,
Қосылшы әнге сол бір жүрек тербеген.
Тал жанына барсақ,
Таңды күтіп алсақ,
Таңдай әппақ адал тілектерменен.
 
Қайырмасы.
 
Неге алысқа кеттің,
Неге көп іздеттің,
Үмітімді менің мәңгі үзгендей.
Сағынышты өмір,
Қазір, шіркін, көңіл
Көлде аққу қалқып жалғыз жүзгендей.
 
Қайырмасы.
 
 

 

 
 

 

 

СЫҒАН СЕРЕНАДАСЫ

Сөзі Қадыр Мырзалиевтікі

shamshisiganserenada.mp3

Тулаған қаны бар
Тұлпар да табылар,
Үміт болса;
Күн туса басыңа,
Мойыма, жасыма,
Жігіт болсаң!
 
Қайырмасы:
Толқысын шартарап, тасышы, тебіренші,
О, гитара!
Ей, жан серігім,
Төгілсін күй тарап!
Жаның тарықпасын,
Ән қалықтасын!
Қайран басың, ғаріп басың,
Көзіңді жұмбай қамықпасын.
 
Қайнаған қаны бар
Қалыңдық табылар.
Үміт болса;
Шаттықты уыстан
Шығарма, туысқан,
Жігіт болсаң!
 
Қайырмасы.
 
Сәні бар, әні бар
Дәулет те табылар.
Үміт болса;
Досыңа, ғашыққа
Бәрін де шашып бақ,
Жігіт болсаң!
 
Қайырмасы.
 
 
 

ДҮНГЕН ҚЫЗЫ

Сөзі Сабырхан Асановтікі

Түндей тұнық көздеріңнің қарасы,
Қосылардай қастарыңның арасы.
Жалт қарасам, жалын атқан ақ жүзің
Алаулайды атқан таңмен таласып.
 
Қайырмасы:
Қиял қанша ертеді елес,
Дүнген қызы, арманым.
Кез боп келсем ертелі-кеш,
Сенен көзді алмадым.
Өзгені емес, өзіңді ойлап жүдедім,
Түсінер деп бір қазақтың жүрегін.
 
Кімге болсын сүйкімді бір баласың,
Көңілімді баурап алып барасың.
Гүлге орайсың, күнге орайсың жылда сен
Елге жаннат ерке Талас даласын.
 
Қайырмасы.
 
Сені ойлаумен артта суық қыс қалды,
Сені ойлаумен жазғы ұзақ күн қысқарды.
Бақыт жайлы әнді бірге шырқайсың
Қонақтатып қойып бауға құстарды.
 
Қайырмасы.
 
 

 

 

 

 

СЫР СҰЛУЫ

Сөзі З. Шүкіровтікі

shamshisirsuluu.mp3

Жайраңдап жазда ағатын еді,
Есімде қайран Сыр сұлу.
Таңертең сонда баратын еді,
Толқынға құмар бір сұлу.
 
Қайырмасы.
Аңсатса Сыр өңірі,
Ән тербер жүрегімді,
Өзіңнен туған ұлың айналсын.
Жайқалған ақ күрішің,
Жаралған шаттық үшін,
Қайран сол, Сыр сұлуы, қайдасың?!
 
Тұрғандай қарап толқынды Сырға
Бір сұлу әсем жан сыры.
Сәуле боп ойнап жатқандай суда
Көзінің ерке жарқылы                                           
 
Қайырмасы.
 
Қайта ма сол қыз жайраңдап Сырдан
Толқынды шашын күн қағып?
Қала ма қарап жағада тұрған,
Күріштің басы ырғалып?!
 
Қайырмасы.
 
Сыр бойы түгел сол қызды мақтап,
Жігіттер әнін шертеді.
Тізілген тісі күріштей аппақ,
Сырдан да жаны ерке еді.
 
Қайырмасы.
 
 
 
 

 

 

 

МОЙЫНҚҰМДА

Сөзі Нұрсұлтан Әлімқұловтікі

shamshimoimkunda.mp3

 
Мойынқұмда ел жайлауы,
Ел жайлауы көк шалғын.
Хан тауы мен Жамбыл тауы –
Кең жайлауы достардың.
 
Қайырмасы:
Мойынқұмда,
Мойынқұмда,
Мойынқұмда жайлауым.
Достарымның дидары,
Жайдары, жайдары,
Ей... Ару  қыздар,
Ару қыздар,
Сұлу қыздар – сырласым,
Өздеріңді құрбың жырласын!
 
Қалалардай сәулеті бар,
Қарабөгет, Талғабай,
Ағыл-тегіл дәулеті бар,
Шудың бойы малға бай.
 
Қайырмасы.
 
Жыр алыбы – Алатаудан
Елдің даңқын шарлатты.
Ерлері көп ер атанған
Жазылбектей ардақты.
 
Қайырмасы.
 
 
 

 

 

 

 

 

АҚ ЕРКЕ – АҚ ЖАЙЫҚ

Сөзі Т. Айбергеновтікі

shamshiakerkem.mp3

Арманым саған ауған,
Самал соқса жағалаудан.
Жүректе тербетілген,
Ақ Жайығым,
Ақ еркем –
аңсаған ән өлкем.
Жаным-ау, дара туған,
Ағыстардан жаратылған.
Жайықтың жағалай тал
Жағасынан,
Қымбаттым,
Сен маған тіл қаттың.
 
Қайырмасы:
Өзіңсің, жаным,
Жаңғыртқан әнім,
Каспийдің толқын тауларын.
Сенбісің көгілдір
Махаббатым,
Алқызыл алаулы таңдарым?!
 
Айдыным шалқыған бір,
Дидарыңда толқыған нұр.
Мен сені көрдім, еркем,
Ерке теңіз,
Аспанға
Маржандар шашқанда.
Айрылмас достығыңның,
Айғағы ма қос бұрымың?!
Жанымды нұрландырып,
Сенің шолпан
Жанарың,
Алаулап барамын.
 
Қайырмасы.
 
Бір сәуле күлімдеген,
Жанарыңнан дірілдеген.
Мен сені балықшының,
Арманынан,
Жан сәулем,
Іздеймін аңсаумен.
Арманым саған ауған,
Самал соқса жағалаудан.
Жүректе тербетілген,
Ақ Жайығым,
Ақ еркем –  
Аңсаған ән өлкем.
 
Қайырмасы.
 
 

 

 

 

 

 

 

АРЫС ЖАҒАСЫНДА

Сөзі  М. Шахановтікі

shamshiarisjag.mp3

Өзіңмен Арыстың
Бойында таныстым.
Жайнаған гүлдей құрбым сен,
Жағада тұрдың сен.
 
Қайырмасы:
Жаз еді – күлкің де,
Қайдасың бұл күнде?!
Сені іздеп, арманым,
Сыр бойын шарладым
 
Алдыңнан бір бақыт
Тұрғандай тіл қатып,
Толқынға қарап ойлана
Әндеттің жай ғана.
 
Қайырмасы.
 
Нұр шашып көзіңнен
Бір нәзік сезіммен.
Жібектей шашың толқындап,
Қалып ең қол бұлғап.
 
Қайырмасы.
 
Кете ме осылай
Әніміз қосылмай?!
Аяулы таңым – сен едің
Көрсем деп келемін!
            
Қайырмасы.
     
                  

 

 

 

 

 

ТАМДЫ АРУЫ

Сөзі Қадыр Мырзалиевтікі

shamshitamdiarui.mp3

Жамалың жас көктемнің жамалындай,.
Жүрегің махаббаттың қамалындай.
Тамдының тамылжыған әнші аруы,
Лебізің таңның уыз самалындай, еркем-ай.
 
Қайырмасы:
Ебелектей жел аңсаған,
Көбелектей гүл аңсаған
Келем саған.
 
Сені ойлап құлазыған құла құмдай,
Заулайды қиял қырдың құланындай.
Бұрымың, Мыңбұлақта туған ару,
Сол жердің мың бірінші бұлағындай.
 
Қайырмасы.
 
Ілінген ғашықтықтың құрығына,
Әнімді құрбан еттім ырымына.
Мен қашан сүңгір екем мың бірінші,
Бұлақтай тарқатылған бұрымыңа.
 
Қайырмасы.
 

 

 

ОТЫРАРДАҒЫ ТОЙ

Сөзі Сабырхан Асановтікі

shamshiotirardagitoi.mp3

Той басталды Отырарда,
Сырдың сұлу бойында.
Кеудесінде оты жанған
Қызылқұмның қойнында.
Аңыздарда аты қалған,
Талай ақын толғаған –
Осындай той Отырардан
Басқа жерде болмаған!
 
Қайырмасы:
Туған елім-ай,
Өскен жерім, асқар белім,
Сенсің әнім менің,
Сәнім менің.
Алақандай аялаған,
Арманым да өзіңсің,
Ақ тілегін аямаған,
Ардағым да өзіңсің.
Сендегі жас, кәрінің де,
Қуанышы мол болсын.
Шәуілдірдің әр үйінде,
Дәл осындай той болсын.
 
Отырардың күні бүгін
Қайта туды жаңғырып.
Жырлап жатыр ұлылығын
Барлық аймақ, атырап.
Әнмен бірге
Күймен бірге толғанам.
Осындай той Отырардан
Басқа жерде болмаған!
 
Қайырмасы.
 
Зіл қара жер қозғалғандай
Палуандар алысқан.
Қызғалдақтай қыздар қандай –
Көз тартады алыстан!
Сол қыздарға оты бар жан
Жүрек отын жалғаған.
Осындай той Отырардан,
Басқа жерде болмаған!